Filozofia nauki i filozofia nauk społecznych odegrały i odgrywają nadal znaczącą rolę w formowaniu i rozwoju nauki o stosunkach międzynarodowych. Wpłynęły one na sposoby teoretyzowania przez dyscyplinę jej przedmiotu i rozumienia prawomocności wytwarzanej wiedzy, a także wybory metodologiczne. Często problemy podnoszone przez filozofię nauki są określane jako metateoretyczne. Metateoria bada podstawowe założenia teorii oraz ich wpływ na sposoby teoretyzowania i praktyki badawcze. W NSM zainteresowanie metateorią nabierało szczególnego znaczenia w okresach tak zwanych „wielkich debat” lub „debat paradygmatycznych” toczonych w dyscyplinie. Celem artykułu jest przedstawienie roli, jaką metateoria pełniła i pełni w NSM. Kluczowe pytanie dotyczy przyczyn szczególnego zainteresowania metateorią przez badaczy stosunków międzynarodowych. W artykule omawiam także rozumienie teorii i historię metateorii w NSM oraz przedstawiam stanowiska zajmowane w sporze o rolę metateorii w dyscyplinie.