Od ponad pół wieku Brazylia, obok strategicznego sojuszu z Zachodem (zwłaszcza USA), stara się budować swoją mocarstwową pozycję w świecie w oparciu o współpracę w ramach globalnego Południa, nawet za cenę problemów w definiowaniu własnej tożsamości międzynarodowej. Niegdyś szansy na dywersyfikację stosunków zewnętrznych upatrywano przede wszystkim w Afryce, ale po zakończeniu zimnej wojny zainteresowanie przesunęło się zdecydowanie ku Azji. Ta ewolucja brazylijskiej polityki zagranicznej znajduje swoje odzwierciedlenie w tamtejszej nauce o stosunkach międzynarodowych. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób brazylijscy badacze postrzegają szansę na wzrost znaczenia swojego kraju w świecie przez zacieśnianie współpracy z Azją. Autor stara się wykazać, że zdaniem brazylijskich badaczy współpraca ich kraju z państwami azjatyckimi – przede wszystkim z Indiami i Chinami – może stworzyć skuteczną przeciwwagę dla Zachodu, pozwalając wreszcie na spełnienie aspiracji Brazylii do odgrywania większej roli w świecie. Przygląda się trzem zasadniczym kwestiom: problemowi tożsamości międzynarodowej Brazylii, postrzeganiu przez badaczy z tego kraju rozkładu potęgi międzynarodowej (na przykładzie Samuela Pinheiro Guimarãesa Neto) oraz zwrotowi Brazylii ku globalnemu Południu, zwłaszcza za prezydentury Luiza Inácio Luli da Silvy. Pojemna kategoria „mocarstw wschodzących”, różnie definiowana i (re)interpretowana, obejmuje Chiny, Indie i Brazylię. Nie ma jednakże wątpliwości, że ostatnie z wymienionych państw znacząco odstaje od dwóch pierwszych w kontekście zwiększania znaczenia międzynarodowego. Złożył się na to szereg czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które nie są tutaj przedmiotem analizy. Z pewnością mniejszy potencjał Brazylii – gospodarczy, demograficzny czy wojskowy – wpłynął na fakt, że kraj ten nie jest traktowany na równi z Chinami czy Indiami. Wpływ na to miało także przyjęcie w latach 80. przez Brazylię zdecydowanie neoliberalnego kursu, który de facto włączał ten kraj w strefę wpływów Zachodu, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych, czy raczej utrzymywał go w tej strefie.