Ruch partnerstwa miast, który zaczął się w Polsce rozwijać po przemianach października 1956 r., występował w różnych formach i obejmował kontakty z miastami zarówno z bloku wschodniego, jak i ze świata kapitalistycznego. Ze strony polskiej relacje z miastami – europejskimi partnerami zagranicznymi były ściśle kontrolowane na szczeblu centralnym władzy zarówno przez struktury KC PZPR (głównie Wydział Zagraniczny), jak i przez urzędy i ministerstwa. Kontakty były silnie podporządkowane pryncypiom polityki zagranicznej PRL. To one warunkowały zarówno skalę, jak i formy współpracy. Pod względem typu najważniejsza różnica dzieliła relacje miast PRL z miastami państw tzw. realnego socjalizmu i Europy Zachodniej. Te pierwsze były najczęściej inicjowane przez centralne władze PZPR. Kontakty z miastami zachodnioeuropejskimi dużo silniej podlegały uwarunkowaniom polityki międzynarodowej, w tym zwłaszcza rywalizacji na linii Wschód–Zachód. Poza tym kontekstem ważnym czynnikiem różnicującym skalę i formy kontaktów między miastami polskimi i położonymi po przeciwnej stronie „żelaznej kurtyny” był stan relacji PRL z poszczególnymi państwami zachodniej Europy. Na przeciwnych biegunach pod tym względem znajdowały się Niemcy Zachodnie, uznawane za państwo politycznie faktycznie wrogie wobec Polski i Francja – traktowana jako najważniejszy partner polityczny na Zachodzie, m.in. z powodu wspólnego wyczulenia na zagrożenie niemieckie.